Waarom worden bepaalde regels door sommige mensen wel nageleefd terwijl anderen zich niet aan die regels houden? In dit rechtssociologisch onderzoek naar de naleving van het rookverbod in cafés, is gekeken naar de omgang van caféhouders met het rookverbod. Ondanks alle media-aandacht is er weinig bekend over de motieven van caféhouders om het rookverbod te overtreden of juist na te leven, terwijl zij wettelijk verantwoordelijk zijn.

Het belangrijkste deel van het onderzoek bestaat uit een enquête onder ruim 400 caféhouders en 23 interviews. Uit deze studie blijkt dat de mate waarin caféhouders het rookverbod naleven kan worden verklaard door hun ‘motiverende houdingen’ (Braithwaite 2009). ‘Negatieve’ motiverende houdingen als ‘weerstand’, ‘onthechting’ en ‘omzeiling’ komen onder caféhouders veel vaker voor dan ‘positieve’ houdingen als ‘verbondenheid’ en ‘overgave’. Daarnaast bestaan er grote verschillen tussen ‘buurtcafés’ en ‘grandcafés’ en hun uitbaters. Tot slot blijkt uit het onderzoek dat de naleving van het rookverbod niet alleen kan worden vergroot door het intensiveren van de handhaving, maar ook door het vergroten van het draagvlak.

Deze studie is onmisbaar voor iedereen die geïnteresseerd is in de maatschappelijke betekenis van het rookverbod in de horeca. Het is van groot belang voor wetenschappers en handhavers die meer willen weten over de voorwaarden voor effectieve wetgeving en handhaving, maar ook voor een breder publiek dat geïnteresseerd is in de omgang van caféhouders met het rookverbod.

Publicatie bekijken: cafes-in-opstand